این یک نیاز کاملاً فطری و طبیعی است که همه انسان ها به خصوص کودکان و نوجوانان دوست داشته باشند به گونه ای که هستند مورد توجه، تأیید و تشویق دیگران قرار گیرند. از فرایند ارزش یابی به هر صورتی که باشد چندان خوشایند ایشان نیست و لو این که انجام آزمون نتیجه ای خوشایند تر همراه داشته باشد. هر امتحانی و آزمونی هیجان و اضطراب خاص خود را دارد. همه هنر انسان در این است که با حداقل اضطراب از عهده انجام بزرگترین امتحانات بر آید.
توصیه به دانش آموزان
1. کاملاً طبیعی است که قبل از امتحان مضطرب و عصبی شویم مهم این است که بیاموزید که اعصابتان را کنترل کنید.
2. قبلاً برنامه ریزی کنید که چه لباسی می خواهید بپوشید، چگونه به سر جلسه امتحان بروید و ....
3. به یادداشت های خلاصه شده تان نگاهی بیندازید.
4. به موقع به محل امتحان بروید.
5. به صحبت های بدبینانه دیگران گوش ندهید.
6. به خود فرصتی بدهید تا آرام بگیرید.
7. دستور العمل امتحان را اول بخوانید.
8. سوالات را به دقت بخوانید.
9. زمان پاسخ دادن به هر سؤال را مشخص سازید.
10. اگر سوالی به نظر دشوار رسید، آنچه را می دانید با آن تطبیق بدهید.
11. اگر احساس کردید مطلب را نمی دانید، آنچه را می دانید یادداشت کنید، اغلب جواب را به این طریق پیدا می کنید.
12. سعی نکنید هر چه را می دانید بنویسید، جواب دادن به سوال کافیست.
13. سعی نکنید در حد نابغه ظاهر شوید. راحت باشید.
14. در صورتی که اضطراب شما زیاد است از مشاوره کمک بگیرید.
15. راهبردهای یادگیری را یاد بگیرید.
توصیه به والدین
1ـ سعی کنید انتظارات معقول از فرزندان خود داشته باشید زیرا هنگامی که سطح انتظارات خانواده، تناسبی با توان واقعی فرزندان نداشته باشد، خود می تواند زمینه ساز اضطراب و نگرانی مستمر باشد.
2ـ میزان تلاش فرزندانتان را مورد توجه قرار دهید نه صرف نتایج حاصل از انجام آزمون های مختلف.
3ـ همواره سعی کنید با درک صحیح از ماهیت تفاوت های فردی و شناخت درست از ویژگی های ذهنی، روانی و جسمی فرزندانتان، از مقایسه بی مورد کودکان با یکدیگر اجتناب کنید.
4ـ از ایجاد رقابت های نادرست پرهیز کنید. رقابت های فردی و گروهی را صرفاً باید در شرایط عادلانه و با در نظر گرفتن تفاوت های فردی و فراهم ساختن محیطی صمیمی و دوست داشتنی ایجاد کرد.
5ـ آن دسته از کودکان و نوجوانانی که به لحاظ شیوه خاص تربیتی و نظام ارزشی حاکم بر خانواده و محیط زندگی شان، احساس خودارزشمندی و عزت نفس آن ها صرفاً ناشی از موفقیت های آموزشگاهی است، عمدتاً با اضطراب بیشتری مواجه هستند؛ لذا والدین باید از القاء این تفکر خودداری کنند.
6ـ والدین باید با تشویق نقاط مثبت و توانمندی های فرزندانشان، اعتماد به نفس آن ها را تقویت نمایند.
7ـ والدین باید به جای تأکید بر کسب بهترین نمره، بر تلاش هر چه بیشتر فرزندانشان تأکید کنند.
توصیه به معلمان
1. معلم مجرب و دلسوز هرگز جلسه امتحان را به یک صحنه دادگاه و یا حسابرسی تبدیل نمی کند.
2. معلم مهربان با چهره ای گشاده سعی می کند عوامل مخرب و اضطراب را از جلسه امتحان دور سازد و قبل از آغاز امتحان با بیان جملاتی گیرا و خوشایند، دانش آموزان را از حالت هیجان زدگی و تنش روانی ـ عضلانی بیرون آورد.
3. معلم توانا و دلسوز به خوبی می داند که هرگونه تهدید، تحقیر و تنبیه اضطراب بچه ها را بیشتر می کند.
4. نحوه تهیه و تنظیم سوالات امتحان و آشنا بودن دانش آموزان با نوع سؤالات در کاهش اضطراب بسیار مؤثر است.
5. طراح سؤالات باید در درجه اول هدف های یادگیری را در نظر بگیرد.
6. سؤالات می بایستی به گونه ای تهیه و تنظیم شودکه آموخته های شاگردان را ارزیابی کنند و نه نادانسته های آن ها را.
7. در تهیه سؤالات باید سطح عمومی دانش آموزان مورد توجه قرار گیرد و نه توانمندی های خاص برگزیدگان کلاس.
8. سؤالات امتحان می تواند به گونه ای باشد که دانش آموزان قدرت مقایسه و قضاوت را نیز داشته باشند.
9. نوع و تعداد سؤالات باید متناسب با توان ذهنی دانش آموزان و مدت زمانی باشد که در اختیار آنان قرار می گیرد.
10. امتحان و ارزش یابی باید به صورت مستمر و دائمی انجام بپذیرد و دانش آموزان با هدف معلم از برگزاری امتحان، نحوه سوالات و غیره به خوبی آشنا شوند.
11. سؤالات باید کاملاً خوانا، روشن، صریح، قابل فهم و بی نیاز از تعبیر و تفسیر باشد، چرا که هرگونه ابهام در سؤالات مطروحه می تواند موجب تشدید اضطراب شاگردان شود.
12. در مجموع، شرایط امتحان و سؤالات امتحانی باید به گونه ای باشد که همه شاگردان احساس کنند در یک جلسه آموزشی حضور دارند
